Zespół Szkół Rolniczych im. Biskupa Ignacego Błażeja Krasickiego w Smolajnach

Kilka migawek z lat 1961–2012

Szkoła w Smolajnach to najbliższa sąsiadka naszej lidzbarskiej szkoły. Otwarta w 1961 roku w uroczym, chociaż wówczas nieco zaniedbanym zakątku Warmii, jako jedna ze związanych z rolnictwem wyższych szkół. Wyróżniała się pewną szczególną właściwością. Znacznie częściej, niż gdzie indziej, żeby nie powiedzieć, wręcz, że najczęściej spośród szkół regionu, zmieniano tutaj profil kształcenia. Uczono tu księgowych, rolników, hodowców, hodowców drobiu, ogrodników, specjalistki wiejskiego gospodarstwa domowego, mechanizatorów rolnictwa, rolników-rybaków stawowych, specjalistów wiejskiej turystyki i kogo tam jeszcze. Zmiany wprowadzane były zarówno wtedy, gdy nauczanie odbywało się wyłącznie na poziomie zasadniczym, jak i potem, gdy wprowadzono tu kształcenie na poziomie technik. Zmiany te będące wyrazem dostosowania kształcenia do potrzeb społeczno-gospodarczych wymagały od dyrekcji szkoły ciągłego starania o odpowiednich specjalistów, a od nauczycieli przedmiotów zawodowych ustawicznego dokształcania się.

Drugim elementem, decydującym o jej unikalności, są jej niezwykle ścisłe związki ze środowiskiem i lokalnymi społecznościami. Zintensyfikowanie tych związków nastąpiło zwłaszcza w latach 1976–1982, gdy szkoła była organicznie związana z Kombinatem Państwowych Gospodarstw Rolnych w Dobrym Mieście. Ale i w późniejszym okresie współpraca szkoły z wieloma instytucjami była po partnersku prowadzona z pożytkiem i dla szkoły, i dla środowiska. Wyrazem ścisłego powiązania szkoły ze środowiskiem, a także poważnego tratowania kształcenia zawodowego były między innymi. organizowanie pod egidą szkoły corocznie licznych imprez, konkursów i zawodów, związanych ze środowiskiem rolniczym, począwszy od Hubertusa konnego, a na zwózce słomy kończąc.

Od 1989 roku szkoła nawiązywała też współpracę ze szkołami rolniczymi w pięciu państwach europejskich. Były to: Niemcy, Ukraina, Szwecja i Słowacja i Węgry. Współpraca ta najszerzej rozwinęła się z BBS Rothenburg w Dolnej Saksonii, przyjmując różnorodne formy (8-tygoniowe praktyki, roczne staże pracy absolwentów w gospodarswach niemieckich i niemieckich absolwentów w gospodarstwach polskich, udział w lekcjch teoretycznych w niemieckiej szkole itp.). W 2003 roku wpółpracą tą był nawet bezpośrednio zainteresowany kanclerz RFN Gerchard Schroder. Za pośrednictwem tej szkoły uczniowie uczestniczyli też w praktykach w gospodarstwach rolnych innych państw np. Hiszpanii czy Holandii.

Z technikami rolniczymi na Ukrainie szkoła podjęła kontakty na prośbę Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łucku i przedstawicieli mniejszości ukraińskiej w Polsce. Organizowała dla uczniów tych szkół praktyki w dobrych gospodarstwach na Warmii i Mazurach. Szkoda. że ten rodzaj działalności zakończył się wraz z odejściem emeryturę dyrektora M. Bukowskiego.

Na stronie internetowej Fundacja Edukacyjna 4H w Polsce w uzasadnieniu przyznania dyrektorowi Zespołu Szkół Rolniczych w Smolajnach, Michałowi Bukowskiemu, w 2007 w prestiżowym konkursie „O Kryształową Koniczynę ” III miejsca w kraju i związanej z tym nagrody, czytamy między innymi: „Zaangażowany w wiele przedsięwzięć edukacyjnych na terenie swojej miejscowości. Dostrzegający konieczność ciągłego doskonalenia umiejętności ustawicznego kształcenia rolników. To dla nich nawiązuje kontakty międzynarodowe, ułatwiające odbywanie praktyk w gospodarstwach rolniczych Niemiec, Litwy Ukrainy, Szwecji. Szkoła stała się centrum edukacyjnym, przyciągającym gości z kraju i z zagranicy. Organizuje szkolenia, obozy, koncerty, zajęcia terapeutyczne, rajdy i zajęcia sportowe. Uznanie budzi jego otwartość, niesłabnący zapał w pracy na rzecz innych ludzi. „. To tylko część uzasadnienia. Dodajmy, że dyrektor M. Bukowski przy tej okazji otrzymał też list gratulacyjny od Ministra Spraw Zagranicznych za działalność edukacyjną w ramach wspólnoty europejskiej. Czytając ten materiał, dochodzi się do wniosku, że tak aktywnej w swoim środowisku szkoły w naszym regionie nie było. I najważniejsze, że nie realizowano tego kosztem poziomu przygotowania młodzieży do zawodu. Wręcz przeciwnie, uczniowie lepiej byli przygotowani do pracy i życia w swoich środowiskach. Musi budzić zdumienie, że praca ta została dostrzeżona w Warszawie, a częściowo również za granicą szczególnie w Niemczech i na Ukrainie, za to pozostała zupełnie niezauważona w Olsztynie. Gdy dyrektor Bukowski odchodził na emeryturę, ani nadzorujący szkołę Starosta, ani Marszałek Województwa (nawiasem mówiąc pochodzący z tej samej, co dyrektor, warmińskiej wsi Rogóż) nie zdobyli się na zwykłe słowo „dziękuję”. Taki ich gest pewnie nie zostałby dostrzeżony przez szerszy elektorat, a przecież dla wielu naszych smorządowcow, to co naprawdę ważne, to ilość oddanych na nich głosów i sondażowe słupki z preferencji wyborczych. W takich wypadkach za Cyceronem kiedyś mówiono „O tempora, o mores”.

W wydanej w 2001 roku publikacji „40 lat Szkół Rolniczych w Smolajnach 1961 -2001” (2*) jeden z jej nauczycieli, Edmund Wawirowicz, na stronie 57 pisze: „Dyrektor mgr inż. Michał Bukowski rozpoczął pracę w 1968 roku, nauczał prawie wszystkich przedmiotów zawodowych, szkołą kieruje nieprzerwanie od 1975 roku, za jego dyrektorowania dokonały się najważniejsze zmiany i przemiany w funkcjonowaniu szkoły.” Dodajmy, że kierował nią do roku 2012 roku, nieprzerwanie przez 37 lat. To bardzo rzadko spotykany tak długi staż na kierowniczym stanowisku. Ten skromny człowiek, zamiłowany rolnik, z jednakowym zaangażowaniem służył polskiej szkole i wiejskiej młodzieży zarówno w czasach PRL-u, jak i w pełni niepodległej III RP. Zarówno w pierwszym, jak i drugim okresie, nie angażował się politycznie. To na czym zawsze mu najbardziej zależało, to wychowanie uczciwych ludzi – dobrych Polaków i Polek, którym w życiu będzie dobrze, ale z którymi inni będą też czuli się dobrze.

Pod jego kierownictwem mało znana niższa szkoła rolnicza stała się liczącym Zespołem Szkół Rolniczych, plasującym się w 2007 roku w rankingu na 9 miejscu w województwie i 29 miejscu w Polsce. (3* s.10), a w konkursie „Super Szkoła”nawet na pierwszym miejscu w kraju. Dyrektor Michał Bukowski kierował sprawnie tym organizmem przez 37 lat i tego nie da się wymazać z historii szkoły, nawet gdyby ktoś bardzo tego chciał. W osobach absolwentów i ich rodziców jest zbyt dużo świadków pracy dyrektora i całego nauczycielskiego zespołu, również ofiarnie pracującego pod jego przewodnictwem.

Zajęcia w szkolnej pracowni

Szkoła w Smolajnach w kształceniu rolników zdystansowała starszą o 15 lat swoją sąsiadkę w Lidzbarku Warmińskim. Brak kandydatów do kształcenia rolniczego zmusił szkołę lidzbarską, aby nawet z nazwy wymazać słowo „rolnicze”. Przyczyna wydaje się prosta. W czasie gdy w Smolajnach gospodarstwo szkolne w nowych, wolnorynkowych warunkach funkcjonowało normalnie, i nawet bez pomocy z zewnątrz odnosiło pewne sukcesy, w Lidzbarku Warmińskim , ekonomicznie upadało „wygospodarowując” według delikatnego określenia byłego szefa tej szkoły „ujemny wynik finansowy ok 200 000 zł”, a następnie zostało skandalicznie zrujnowane. Nie pomogło wcześniejsze zainwestowanie kilkunastu milionów zł publicznych środków. Dyrektor M. Bukowski, będąc absolwentem lidzbarskiej szkoły, obserwował to ze zdziwieniem i ze smutkiem, bo przecież była to również jego szkoła , z której był dumny, a całkowita karygodna i chyba bezmyślna degradacja bardzo ważnego jej składnika, jakim było gospodarstwo, nie przynosiło zaszczytu również jej dawnym wychowankom i nauczycielom. Dyrektor M. Bukowski nie przechwalał się nigdy, jakim doskonałym jest ekonomistą i menedżerem, tylko podejmował rozsądne i przemyślane gospodarskie decyzje. To prawda, wokół miał wielu przyjaciół, ale w pełni na nich zasłużył, bo nikogo i nigdy nie lekceważył, nikogo nigdy nie dyskredytował, nawet jeżeli z kimś się nie zgadzał. Pracując często na ciągniku czy kombajnie, dawał przykład uczniom i robotnikom, jak być rzeczywistym, a nie tylko teoretycznym rolnikiem.

Dzień Woźnicy i i zawody jeździeckie z udziałem szkolnego klubu jeździeckiego, 2007 r.

W latach jego pracy szkoły rolnicze w Smolajnach opuściło 2084 absolwentów. Na 1796 świadectwach figuruje podpis dyrektora Michała Bukowskiego. 1260 świadectw potwierdza średnie wykształcenie ich posiadaczy.

I na koniec jeszcze jedna uwaga. Dyrektor Michał Bukowski nigdy nie przypisywał tych zasług sobie. Zawsze podkreślał, że to co zrobiono, jest to zasługa wszystkich pracowników szkoły i samej młodzieży. Nikt jednak nie zaprzeczy, że przez większość czasu w historii szkoły był pierwszym wśród równych, tym co „uczeni w piśmie” określali „Primus inter pares”.

Skróconą historię szkoły zawiera zamieszczone poniżej jej jej kalendarium.

01.09.1961 – otwarcie Dwuletniej Szkoły Rachunkowości Rolnej. Pierwszym dyrektorem był Władysław Borysewicz,

01.09.1964- szkoła otrzymuje nazwę Zasadnicza Szkoła Rachunkowości Rolnej. Dyrektorem zostaje Stanisław Kiszka,

01.09.1965 – dyrektorem szkoły zostaje Tadeusz Gabryjańczyk,

01.09.1967 – powołanie Zasadniczej Szkoły Rolniczej,

01.09.1974 – zmiana profilu na Zasadniczą Szkołę Hodowlaną,

01.09.1975 – funkcję dyrektora szkoły przejmuje Michał Otton Bukowski,

01.09.1976 – organem prowadzącym zostaje PGR w Dobrym Mieście, następnie Kombinat Rolny „Warmia”,

01.09.1977 – powstaje Średnie Studium Zawodowe w Smolajnach (dla pracujących),

01.09.1981 – powołanie trzyletniej Zasadniczej Szkoły Rolniczej oraz trzyletniego Technikum Rolniczego,

1982/1983 – szkołę opuszczają ostatni absolwenci dwuletniej Zasadniczej Szkoły Rolniczej. Kończy działalność Średnie Studium Zawodowe,

01.09.1982 – zmiana profilu kształcenia w ZSR – ogrodnictwo (ostatni absolwenci 1994 r.),

01.09.1991 – kolejna zmiana profilu w ZSR kształcenia: wiejskie gospodarstwo domowe (dla dziewcząt) i mechanizacja rolnictwa (dla chłopców ),

Styczeń 1994 – Komisja Majątkowa w Warszawie przyznaje zespół pałacowo-parkowy w Smolajnach Kurii Biskupiej Archidiecezji Warmińskiej. W myśl ugody zawartej pomiędzy delegatem biskupa warmińskiego ks. prałatem Wiesławem Więckiem a dyrektorem Michałem Bukowskim, Kuria udostępniła szkole użytkowane dotychczas budynki na okres 10 lat z możliwością przedłużenia, co nastąpiło w 2000 roku – umowę przedłużono do 2028 roku,

01.09.1994 – wprowadzenie w trzyletnim Technikum Rolniczym specjalizacji rybactwo stawowe. Program nauczania autorski profesora Janusz Guziura, mgr inżyniera Zbigniewa Bachrego i mgr inżyniera Michała Bukowskiego,

01.09.1996 – początek działalności 5-letniego Technikum Rolniczego o specjalizacji rybactwo stawowe,

01.09.2000 – Rada Powiatu Zespół Szkół Rolniczych w Tuławkach przekształca w filię Zespołu Szkół Rolniczych w Smolajnach,

31.08.2001 – likwidacja filii w Tuławkach. Klasy drugie, trzecie i czwarte przeniesiono do Smolajn,

14 – 15.09.2001 – uroczyste obchody czterdziestolecia szkół rolniczych w Smolajnach. Nadanie imienia Biskupa Ignacego Błażeja Krasickiego,

01.09.2002 – początek działalności nowych szkół Liceum Profilowanego (zarządzanie informacją, ostatni absolwenci 2008 r.) i czteroletniego Technikum Rolniczego (obsługa ruchu turystycznego),

01.10.2004 – rozpoczyna działalność Technikum Uzupełniające (zaoczne dla dorosłych),

kwiecień 2005 – ostatni absolwenci Technikum 5-letniego,

27.05.2005 – zwycięstwo na szczeblu krajowym szkół średnich w miejscowościach do 50 000 mieszkańców w konkurencji „Super Szkoła”,

Październik 2005 – II miejsce w finale krajowym Olimpiady z zakresu BHP w rolnictwie – uczeń Mateusz Giers, opiekun mgr inż. Anna Bukowska,

2005 – 2008 – przez 4 lata pierwsze miejsce (w szkołach do 500 uczniów) w konkursie „Z ekologią na codzień”, opiekun mgr Czesława Chwiedowicz,

kwiecień 2006 – ostatni absolwenci Technikum Rolniczego trzyletniego,

23.06.2006 – nadanie szkole nowego sztandaru,