Rzut okiem w przeszłość

W latach 1961- 1966 byłem uczniem Państwowego Technikum Rolniczo-Łąkarskiego w Lidzbarku Warmińskim. Naukę zakończyłem  zdaniem egzaminu dojrzałości w 1966 r. Po powrocie do rodzinnej wsi w  powiecie Zwoleń, koło Radomia, prowadziłem z rodzicami gospodarstwo rolne. Starsze rodzeństwo – brat i dwie siostry  – wcześniej ukończyli  studia i mieszkali już w miastach (Warszawa, Olsztyn, Radom). W 1967 r. rozpocząłem pracę w GRN w Tczowie, powiat Zwoleń. Wtedy nie było gmin, które reaktywowano  na początku lat siedemdziesiątych. W 1968 r. rozpocząłem pracę w Powiatowym Inspektoracie Wodnych Melioracji w Zwoleniu. Opiekowałem się terenami rolnymi kilku gromadzkich rad narodowych.

Po wstąpieniu w związek małżeński z moją żoną Stefanią zrezygnowałem z pracy  i prowadziłem gospodarstwo rolne. Żona po urodzeniu syna Krzysztofa w 1971 r. wzięła 3-letni urlop wychowawczy (bezpłatny) i do 1975 r. mieszkaliśmy na wsi. W tymże roku żona ponownie rozpoczęła pracę w „Radoskórze” w Radomiu (Zakłady Obuwnicze, które zatrudniały 9.000 osób, w większości kobiet). Ja, w tymże roku, rozpocząłem pracę w Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej jako instruktor skupu i poradnictwa surowcowego.  W mleczarni pracowałem nieprzerwanie do 2011 r.  Od 1975 r. mieszkam z rodziną w Radomiu. W 1975 r. urodził nam się drugi syn Wojciech. Od lutego 2009 r. zostałem emerytem, ale prawie 3 lata nadal pracowałem w mleczarni.

Aktualnie obydwoje z żoną jesteśmy emerytami. Żona o wiele wcześniej przeszła na emeryturę, gdyż na fali źle pojętego entuzjazmu i „owczego pędu” nowe elity władzy doprowadziły do upadku wszystkich wielkich zakładów w Radomiu. Dotyczyło to całej Polski, lecz Radomia szczególnie – tu było najwięcej nieudaczników nowej generacji u władzy. Upadł „Radoskór”, ale i Zakłady Metalowe – Fabryka Broni, największa w Polsce Fabryka Telefonów. Ludność Radomia na przestrzeni kilkunastu lat zmniejszyła się z 250 tys. do 220 tys. Dużo młodych wyjechało za granicę – „za chlebem”, a około 25 tys. pracuje w Warszawie.

Gdy o upadku przemysłowym Radomia myślę i ubolewam, to przychodzi mi na myśl tragiczny upadek naszego  przyszkolnego gospodarstwa  w Lidzbarku Warmińskim. Zapewne decyzje o jego upadku zapadły w „gabinetach” wojewódzkich, Aż się boję domyślać się, co było podłożem jego zniszczenia, czyżby „zmowa” nowobogackich ?  A może to tylko skutek nieudolności i wygodnictwa urzędników niższego szczebla i „dorobek” „managerów  z łaski  bożej” ?

Najtragiczniejsze jest to, że bezmyślność dewastacji tego, co „z tamtych czasów”, dotyczy całego kraju ojczystego i odbywa się za przyzwoleniem rządzących, a często z ich inspiracji. Ale tak już jest w kraju, gdzie prywata  i egoizm wielu ludzi, głoszących  piękne frazesy  i chwalących się swoimi rzekomymi sukcesami, znajduje posłuch i zrozumienie  u  rządzących, a jawne marnotrawstwo  i szkodnictwo jest przez tzw. elity tolerowane. Gdy pierwszy raz  oglądałem na naszej stronie internetowej w galerii „Gospodarstwo wczoraj i dziś” zdjęcia ruin gospodarstwa, pomyślałem, co powiedzieliby na ten widok nieżyjący założyciele naszej szkoły, Józef Wierzbicki i Leonard Kwiatkowski, organizujący ten zakład w 1946 roku z narażeniem własnego życia? Albo co powiedzieliby również nieżyjący następni szefowie naszej szkoły i gospodarstwa, nadzwyczaj zamiłowani rolnicy, Bartłomiej Rusin, Ryszard Smoliński , Eliasz Sosna i Anastazy Cichocki?  To za ich kadencji  gospodarstwo najlepiej się rozwijało, w czym niemały udział był i nas, uczniów. Gospodarstwo w tamtych latach dawało zwykle wysoki dodatni wynik finansowy i lokowało się w czołówce krajowej wśród około 200 gospodarstw szkolnych w Polsce.

Podczas ostatnich Zjazdów Absolwentów naszej szkoły  w roku 2008, jak i w  2011 r., nie byłem w dawnym Gospodarstwie Szkolnym – jestem od 2000 r. po zawale serca i obawiałem się reakcji organizmu na widok obrazu nędzy i rozpaczy.  Dodam, że na spotkaniach absolwentów (za wyjątkiem roku 1996 – choroba) byłem obecny.

Jestem w stałym kontakcie z większością koleżanek i kolegów. Większość z nich ma podobne odczucia odnośnie byłego Gospodarstwa Szkolnego.

 Pozdrawiam wszystkich nauczycieli, wychowawców, koleżanki i kolegów, życzę wszystkiego dobrego.

Gdy patrzę retrospektywnie na swoje życie, to widzę, że nie wszystkie zamierzenia i plany mi się spełniły, ale  – jak powiedział poeta – „istotą szczęścia jest czerpanie radości z tego co się posiada”.

Do tych nieudolnie pisanych słów, jakże chaotycznych, dołączam kilkanaście zdjęć, aby ożywić pamięć minionej bezpowrotnie młodości.

Do zobaczenia

 Andrzej Wilk, Radom, luty 2014 r.